TACONIS & WIJNVELDT - Apeldoorn

De oudste kerverij in Nederland werd in 1746 opgericht door Engelbertus Cornelis Ninaber. De kerverij is in 1784 gevestigd op 't Droogbak naast de brouwerij 't Hart in Amsterdam. Zonen van Engelbertus volgden hem na zijn overlijden op. In 1896 wordt de fabriek verkocht aan T.S.H. Taconis die spoedig daarna met F. H. Wijnveldt als compagnon de fabriek gaat leiden. De fabriek heet dan officieel "Taconis & Wijnveldt opv. van E. C. Ninaber & Zonen".

Het oudste en bekendste merk is "Het wapen van Holstyn".

In 1900 wordt de fabriek wegens uitbreiding overgeplaatst naar Apeldoorn op het adres  Kanaaldijk Noord 125. Het kantoor blijft vooralsnog gevestigd in Amsterdam. Op 8 januari 1900 krijgt de fabriek toestemming een gasmotor van 5 pk te plaatsen. 

Om reclame te maken werden albumplaatjes uitgegeven van vrouwportretten. Op de achterzijde stond: H.H. Liefhebbers van een geurige pijp Friesche Tabak durven wij volkomen onze Friesche Tabakken aan te bevelen, daar zij geheel volgens het Friesche systeem bewerkt zijn. Wat het Friesche systeem precies inhield is niet bekend.

Taconis & Wijnveldt hield zich vooral bezig met de export van tabaksproducten. In 1901 werd door tariefsverhoging de verkoop naar Duitsland bemoeilijkt, daarentegen werd meer geexporteerd naar Skandinavie en Nederlands-Indie.

Op 22 juni 1903 werd een nieuwe V.O.F. opgericht tussen Taconis en J. H. Remme uit Zaandam met een looptijd van 5 jaren. De naam bleef Taconis & Wijnveldt. De V.O.F. heeft geen lang leven gekend.

In 1905 werd de fabriek uitgebreid. Er werd nieuw personeel geworven, oude machines werden vervangen door nieuwe en er kwamen ruime werkplaatsen voor de werknemers. De gasmotor werd vervangen door een sterkere van 15 pk. Het ging de fabriek voor de wind, het werd een succesvol exportjaar. Een goed verkocht artikel waren de blikken met Havana melange.

                                     Blikken tabak voor huishoudelijk gebruik

                                          Briefhoofd met links de fabriek in Apeldoorn

In 1906 sluit de fabriek zich aan bij de Vereniging van Tabaksfabrikanten en worden drie bestaande octrooien verlengd. In de kranten van Batavia wordt regelmatig geadverteerd om de afzet te bevorderen. In 1911 komt een nieuw merk uit " Illusie ", de afbeelding toont een kringetjes blazende heer, lui zittend op een bank.

In de jaren 1915 en 1916 stagneert de aanvoer van tabak als gevolg van oorlogshandelingen. Het gevolg is dat de prijzen van tabaksartikelen regelmatig worden verhoogd.

De jaren na de eerste W.O. is een moeilijke tijd voor de fabrikanten. Ook Taconis & Wijnveldt heeft er onder te lijden, zodanig dat op 19 april 1922 de fabriek failliet wordt verklaard. Een maand later wordt het faillissement al weer opgeheven en vindt er omzetting plaats naar een N.V. 

Bekend als exportfabriek richt Taconis & Wijnveldt zich nu steeds meer op de binnenlandse markt.

Dat heeft succes en ook de export naar Batavia trekt weer aan. Het gevolg is dat het werknemersbestand kan worden uitgebreid.

In 1925 vindt er een directeurswisseling plaats. J. H. Remme treedt af en G. W. Alsbach volgt hem op. Er verschijnt een nieuw merk "Johnny" een rooktabak dat een groot succes blijkt te zijn.

De fabriek doet, met uitzondering van advertenties in exportlanden, weinig aan reclame. Het uitgespaarde geld wordt gestoken in kwaliteitstabakken, hetgeen door de klanten zeer gewaardeerd wordt en waardoor de fabriek zijn bekendheid verwierf.

                                     Het fabrieksgebouw in 1926

In 1929 doet de fabriek mee aan allerlei acties. Zo kon men sparen voor een gratis pijp en werd aan de Nood der Armen 600 pakjes tabak gedoneerd. In 1930 werd het merk V.A.R.A. uitgebracht en van een octrooi voorzien. 

Het wordt voor Taconis & Wijnveldt steeds lastiger zich zelfstandig staande te houden. De concurrentie met de grote tabaksfabrieken die met modernere machines een grotere productie halen werd te zwaar.

Op 30 oktober 1931 wordt de fabriek overgenomen door J. & A.C. van Rossem, met het nieuwe adres: Haven 57 in Rotterdam. 

G.W. van Alsbach, de laatste directeur treedt af. De firma wordt een lege B.V. en in 1932 verdwijnt Taconis & Wijnveldt na een bestaan van 186 jaar van het toneel. De naam wordt verwijderd uit de lijst van Tabakvergunninghouders.

Merken van Taconis & Wijnveldt

Voorzien van een octrooi:

            - 1906 - 't Wapen van Holstyn

            - 1906 - E. C. Ninaber & Zoonen CC

            - 1906 - Engelb. Corn. Ninaber C

            - 1906 - Oudste Stoom-Tabaksfabriek opgericht 1746

            - 1911 - Illusie

            - 1917 - La Beldad

            - 1924 - Johnny

            - 1929 - V.A.R.A.

            - 1930 - Manitoe

            - 1927 - Ninaber Engels Corn. BS

            - 1930 - Tjap Alamat 't Wapen van Holstyn

Zonder octrooi o.a.:

            - Smoke (Heerenbaai)

            - Leeuwentabak

            - Dikkoppen (sigaren)

            - Zetje (pruimtabak)

Bronnen:

- diverse kranten Delpher

- Albumplaatjes: Marktplaats

- Tabaksblikken: Marktplaats

- Briefhoofd: www.wazamar.org

- Overige: uit particuliere collecties