In 1827 vestigde Franciscus Jeronimus Vlamingh Kiebert zich als handelaar in tabak en koffie in het herenhuis op de Schans 25 in Uithoorn. Hij koopt in 1839 de tabaksfabriek tegenover het herenhuis.
Van
1839 tot 1884 is de fabriek in handen van de familie Vlamingh Kiebert. Tussen
1884 en 1910 is het niet duidelijk.
In
1858 verkoopt hij de fabriek, winkel en aanhorige gebouwen aan Marten Pieter
Vlamingh Kiebert voor 8000 gulden. Hij overleed in 1884 in Utrecht.
Zijn
weduwe verkocht in datzelfde jaar de panden aan de Amsterdamse koopman
Wilhelmus Laarman. De fabriek wordt echter in de stukken niet genoemd. Werd die
soms in 1885 aan Jan de Ruyter verkocht? Jan de Ruyter was in 1886 bedrijfsleider
van de fabriek en had 10 man en 3 jongens in dienst.
Rond 1900 wordt naast tabak
en koffie ook thee verkocht.
In
1910 werd Emmanuel Brom ingeschreven als bewoner van Uithoorn. Zijn
schoonmoeder mevrouw Smelt, zijn zwager en vrouw trokken bij de familie Brom
in. In 1927 werden Emmanuel Brom samen met Johannes van Stijn beherende vennoten
van de fabriek. Stijn trad in 1929 uit en zo werd Emmanuel Brom enig beherend
Vennoot. Hij zette de fabriek voort tot zijn vertrek in 1938 naar Lisse.
De
nieuwe eigenaar werd J.P.M.Smelt. De fabriek telde in 1949 14 werknemers,
vrijwel gelijk als in 1886. Door verminderde omzet werd de winkel in 1950 opgeheven
en in 1955 de fabriek. Smelt verkocht de fabriek en vier woningen aan de
Gemeente Uithoorn die er huizen op wilde bouwen, echter het is er niet van
gekomen. De lege ruimte is thans een parkeerplaats
Electrische Tabakskerverij, Koffiebranderij & Theehandel Jan de Ruyter |
Er blijft een vraag onbeantwoord. De tabaksfabriek draagt de naam van Jan de Ruyter. Hoe de fabriek vanaf 1839 heette is niet bekend, Jan de Ruyter was toen nog niet in beeld.
pakjes tabak LIBERATOR vlak na 1945 |
Pakje tabak in blikkendoos samen 90 cent |
Op de hoek van de gevel van de fabriek stond een rode vos op een plateautje ingemetseld. (zie foto fabriek) De vraag is hoe men oorspronkelijk aan de naam Roode Vos kwam. In 1906 werd het merk Roode Vos voor tabak geregistreerd. Waarschijnlijk was het al eerder gedeponeerd. In 1923 volgde een verlenging van de registratie. Het merk Roovos werd ook gebruikt.
Het beeld van de Roode Vos heeft de bevolking van Uithoorn altijd aangesproken.
Ter herinnering aan de voormalige tabaksfabriek werd in 2005 een nieuw beeld van de Roode Vos gemaakt door de kunstenaar Gerard van Hulzen. Het bronzen beeld staat vrijwel op dezelfde plaats als vroeger.
Ter herinnering aan de voormalige tabaksfabriek werd in 2005 een nieuw beeld van de Roode Vos gemaakt door de kunstenaar Gerard van Hulzen. Het bronzen beeld staat vrijwel op dezelfde plaats als vroeger.
Reclamedoosje lucifers |
Balen tabak, ingekocht bij Amsterdamse handelaren werden verscheept naar Uithoorn. De ruwe balen werden uit de schepen, die achter de fabriek in het water aanmeerden, zo in het pakhuis gehesen. In de kerverij werd de tabak gesneden, eerst door stoomgedreven machines, later in de 20e eeuw werden elektrische machines gebruikt.
Een specialiteit van Jan de Ruyter was de samenstelling van pruimtabak, waarbij ook inlandse tabak werd gebruikt. Door fermentatie werd de tabak beter van smaak en door verschillende soorten te mengen verkreeg men een eigen melange.
De producten vonden voornamelijk hun aftrek in de regio.
Bronnen:
- De Lange Brug 2005 nr.3 Stichting Oud Uithoorn/ De Kwakel
- Krantenarchief Delpher
- Tabak uit privécollecties
- afb.winkelblik en tabakspot: marktplaats
- afb.winkelblik en tabakspot: marktplaats